آیا ماشین ها واقعا می توانند فکر کنند؟
به گزارش توسعه دهندگان، هوش مصنوعی قبلاً ثابت کرده است که یک فناوری جذاب و در عین حال چالش برانگیز است، اما واضح است که واقعا نمی تواند آنطور که ما مسایل را درک می نماییم و تفکر می نماییم، فکر کند. حالا در این گزارش به بررسی این می پردازیم که آیا این مورد موقتی است؟
به گزارش توسعه دهندگان به نقل از ایسنا، هوش مصنوعی هم اکنون رایج است و تغییر خیلی از جنبه های زندگی را نوید می دهد. ظهور آن با خیلی از گمان های خوب و بد همراه شده است که از نظر برخی، خوشبختی می آورد و برخی دیگر نسبت به عواقب و نتایج تهدیدآمیز آن بیمناک هستند.
هم اکنون ما فقط می توانیم حدس بزنیم که این فناوری چه چیزی در آستین دارد.
برای برخی، هوش مصنوعی یکی از بزرگ ترین اتفاقات تاریخ خواهد بود، چون که انسان را از خیلی از جنبه های پیش پا افتاده تر کارها رها می کند، اما برای برخی دیگر، چشم انداز تکثیر و توسعه هوش مصنوعی بعنوان یک خودکشی برای بشر تلقی می شود و بیم آن می رود که هوش مصنوعی بر بشر مسلط شود.
آیا باید نگران باشیم؟ آیا هوش مصنوعی واقعا می تواند جایگزین انسان شود؟ شاید پرسش صحیح تر این باشد که بپرسیم آیا هوش مصنوعی می تواند مانند ما «فکر» کند؟
به جهت اینکه به این پرسش پاسخ دهیم، شاید شایسته باشد توضیح دهیم که «تفکر» چیست.
تفکر چیست؟
ما این کار را هر ثانیه از هر روز انجام می دهیم، اما «فکر کردن» دقیقا چیست؟ متاسفانه ما قطعا نمی دانیم، اما آنرا همواره لمس می نماییم.
خیلی از بزرگ ترین ذهن های تاریخ به اندازه کافی به این مورد فکر کرده اند که تفکر چیست. از افلاطون تا ارسطو تا فیلسوفان معاصر، آن چه در سر ما می گذرد هزاران سال است که ما را مجذوب و در عین حال گیج کرده است.
در حالیکه نظریه های زیادی عرضه شده است، ما کشف کرده ایم که این یک فرایند شناختی است که می تواند بدون تحریک حسی رخ دهد. بسته به تعریف ما از «تفکر»، این امر می تواند چیزی منحصر به فرد برای انسان ها یا چیزی باشد که در حیوانات دیگر، البته به میزان بسیار کمتر از انسان مشترک است.
در هر صورت، هوش مصنوعی برای تقلید از ظرفیت قابل توجه ما برای «تفکر» طراحی شده است. تفکر متمایل به شکلی حل مسئله مانند قضاوت، استدلال، صورت بندی مفهوم و مشورت است. همینطور امکان دارد شامل حافظه یا تخیل باشد، اما این موارد بشکل جهانی پذیرفته نیست، چونکه میتوان استدلال کرد که این فرآیندها به ورودی حسی مانند بینایی، صدا و غیره نیاز دارند.
سایر مکاتب فکری، مانند کارکردگرایی و محاسبات گرایی براین باورند که حالات ذهنی با عملکرد تعریف می شوند. از این نظر، مغز ما امکان دارد عملکردی مشابه با کامپیوتر های نرم افزاری داشته باشد که می تواند به این مفهوم باشد که روزی هوش مصنوعی می تواند واقعا به معنای واقعی «فکر» کند.
مطرح و بررسی کردن خیلی از نظریه های دیگر به شرحی به اندازه یک کتاب نیاز دارند، اما احیانا توضیح تفکر تا همینجا کافی باشد.
هوش مصنوعی چگونه کار می کند؟
سیستم های هوش مصنوعی مانند مدلهای زبان بزرگ(LLM) و مولدهای هنری با پردازش مقادیر زیادی از داده های از قبل موجود برای شبیه سازی پاسخ های انسان مانند یا خروجی های خلاقانه عمل می کنند. به صورت مشخص، مدلهای زبان بزرگ بر روی داده های متنی متنوع آموزش می بینند و زبان، دستور زبان و الگوهای زمینه ای را می آموزند.
هنگامی که به آنها اعلان داده می شود، با پیشبینی محتمل ترین توالی کلمات بر مبنای داده های جذب شده خود، متن منسجمی تولید می کنند. با این وجود، آنها «فکر» نمی کنند یا معنای آنرا درک نمی کنند و پاسخ های آنها به جای این که یک ایده باشد، در واقع چیزی جز خروجی های آماری نیست.
مولدهای هنری هوش مصنوعی، مانند آنهائی که در مدلهای ایجاد تصاویر استفاده می شوند، تقریبا به همین شکل عمل می کنند. به زبان ساده، آنها می توانند میلیونها ورودی بصری مانند عکس ها، نقاشی ها و دیگر تصاویر را تحلیل و بررسی کنند و یاد بگیرند که الگوها را در سبک ها، فرم ها و رنگ های مختلف تشخیص دهند.
مانند مدلهای زبان بزرگ، وقتی از آنها چیزی خواسته می شود، با ترکیب این الگوها تصاویر جدیدی تولید می کنند. آنها با انجام این کار بشکل مؤثری عناصری را که بر روی آنها آموزش دیده اند، باردیگر ترکیب می کنند و تحویل می دهند.
این بی شباهت به هنرمندان مبتدی یا حتی هنرمندان کارکشته ای نیست که از آثار دیگران الهام می گیرند تا آثار خویش را بسازند. با این وجود، هنرمندان واقعی بخصوص اساتید هنری، سبک خویش را پیدا می کنند، به کار خود ادامه می دهند و در بعضی موارد می توانند بعضی از زیباترین آثار هنری را که جهان به خود دیده است، خلق کنند.
هر دو نوع هوش مصنوعی در تقلید و شبیه سازی برتری دارند، اما نمی توانند آزمایش کنند، درک کنند یا با قصد واقعی خلق کنند. آنها خلاقیت را تقلید می کنند و از ورودی های ساخت بشر، بدون تجربه ذهنی که هوش و اختراع واقعی انسان را هدایت می کند، استخراج می کنند.
آنها همینطور به کمک انسان برای به حرکت درآمدن نیاز دارند. هوش مصنوعی بدون دخالت انسان، متوقف می شود و کاری انجام نمی دهد. ابزارهای هوش مصنوعی مشارکتی هستند و انسان ها بذر اولیه یک ایده را به آنها عرضه می دهند و هوش مصنوعی بقیه کارها را انجام می دهد. این موضوع می تواند یک پاشنه آشیل برای هر هوش مصنوعی باشد که توسعه می یابد و عملکرد خیره کننده ای از خود نشان داده است.
تقلید هوش مصنوعی
نکته کلیدی اینست که آیا چیزی ذاتاً منحصر به فرد برای موجودات زنده وجود دارد و این که مغز آنها در مقایسه با کامپیوتر چگونه داده ها را پردازش می کند.
بعضی از کارشناسان براین باورند که هوش مصنوعی امکان دارد به «هوش عمومی مصنوعی»(AGI) برسد که آنرا قادر می سازد تا هر وظیفه فکری را که انسان می تواند انجام دهد، عملی کند. با این وجود، دیگران استدلال می کنند که آگاهی و درک واقعی امکان دارد فراتر از دسترس هوش مصنوعی باشد، چونکه هوش مصنوعی فاقد دیدگاه ذهنی است.
از این نظر، این بسیار متقاعدکننده خواهد بود، اما در نهایت فقط یک توهم هوشمند پیچیده و با وفاداری بالا خواهد بود و در نهایت، یک ماشین با خروجی پیچیده با ورودی انسانی تولید می شود. این به این علت است که هر «خلاصه ای» که توسط هوش مصنوعی تولید می شود، اساساً خروجی های مبتنی بر الگو هستند که از ورودی ها یا «الهام ها»ی ساخته انسان (معروف به مجموعه های داده بزرگ) تولید می شوند.
باآنکه هوش مصنوعی امکان دارد از خلاقیت انسان تقلید کند، اما میتوان استدلال کرد که همیشه با داده هایی که روی آنها آموزش دیده است، محدود می شود و نمی تواند مانند انسان ها جهش های تخیلی داشته باشد.
خلاقیت واقعی در انسان ها اغلب از محرک های احساسی یا وجودی، مانند ترس از مرگ یا میل به میراث گذاشتن نشأت می گیرد. از این نظر، هوش مصنوعی همیشه یک ابزار بسیار پیشرفته برای شبیه سازی خواهد بود، اما آزمایش واقعی در جایی که نتایج ناشناخته هستند و مخاطرات واقعی هستند، یک خصوصیت منحصر به فرد انسانی باقی می ماند.
سازگار شو یا نابود شو
دلیل اصلی ناتوانی فعلی هوش مصنوعی در درک ذهنیت است. «ذهنیت گرایی» در واقعی ترین شکل خود بعنوان کیفیتی از احساسات، سلیقه ها، تجربیات و عقاید ما بر مبنای چیزی یا تحت تاثیر بودن تعریف می شود.
در انسان، این محصول میلیونها سال تکامل(فرگشت) و احتمالا سازگاری برای بقا در این سیاره است. هر چه که باشد، توانایی بازی و آزمایش برای یافتن راه های جدید برای بقا و شکوفایی را به انسان ها داده است.
با این وجود، هوش مصنوعی حتی با قدرت پردازش برتر، فاقد حس ذاتی فوریت یا انعکاس وجودی است که انسان از راه تجربه زیسته بوجود می آورد. به بیانی دیگر، فکر کردن امکان دارد به مرگ و میر یا حداقل احتمال واقعی مرگ در صورت اشتباه بودن تصمیم شما نیاز داشته باشد.
از آنجاییکه ماشین ها یا برنامه های کامپیوتری هیچگاه نمی توانند واقعا بمیرند، همیشه فاقد این جزء حیاتی از تفکر هستند و هیچگاه واقعا نمی توانند آنطور که ما می توانیم و درک می نماییم، «فکر کنند». با فرض صحیح بودن این گزاره، هوش مصنوعی هیچگاه قادر به ایجاد و خلق نیست و فقط یک نسخه تقلیدکننده از انسان خواهد بود.
یکسان سازی انسان و هوش مصنوعی
این بدان معنا نیست که ابزار قدرتمندی برای تقویت هوش واقعی باقی نخواهد ماند. خیلی بعید است که هوش مصنوعی راه دایناسورها را بپیماید.
اگر این سرنوشت هوش مصنوعی است، همانطور که دیگرانی مانند ایلان ماسک گفته اند، در آینده امکان دارد شاهد یکپارچگی بین انسان و هوش مصنوعی برای به دست آوردن بهترین های هر دو جهان باشیم. ما هم اکنون شاهد ادغام مراحل اولیه هوش مصنوعی در محصولات موجود مانند موتورهای جستجو یا سیستم عامل های کامپیوتری هستیم.
در آینده، احتمالا شاهد ادغام بیشتر در دیگر جنبه های زندگی مان، مانند خودرو ها یا لوازم خانگی خواهیم بود و یافتن راه هایی برای تسریع تعامل انسان با هوش مصنوعی غیرقابل تصور نیست. شرکت نورالینک(Neuralink) متعلق به ایلان ماسک که در پی کاشت تراشه های رباط مغز و رایانه(BCI) در مغز افراد دارای معلولیت است، یک نمونه از این امر است.
البته اگر هوش مصنوعی بتواند جهش کوانتومی را در یک ابزار بسیار پیشرفته از انجام امور به شکل دستوری و برنامه ریزی شده به یک کار خودخوان و شروع کننده تبدیل کند، امکان دارد بشر را گرفتار مشکل کند. با این وجود، همانطور که بحث کردیم، این امکان دارد با عنایت به ماهیت ماشین ها و هوش مصنوعی امکانپذیر نباشد.
ذکر این نکته ضروریست که ما هنوز در مراحل اولیه توسعه این فناوری هستیم و چه کسی می داند چه چیزی در انتظارمان است؟
منبع: توسعه دهندگان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب